قهوه یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان است. این نوشیدنی نه تنها می تواند احساس هوشیاری مغز را افزایش دهد؛ بلکه به طور بالقوه مزایای دیگری نیز برای بدن دارد. بهبود روحیه، بهبود عملکرد ذهنی و بهبود عملکرد ورزشی و همچنین کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و آلزایمر از جمله مهمترین خواص قهوه برای بدن هستند. با این حال، نوشیدن قهوه بر روی دستگاه گوارش برخی از افراد تأثیر می گذارد.

در این مقاله می خواهیم دلایل این عارضه را تشریح کنیم و به شما بگوییم که چه ارتباطی بین مصرف قهوه و ناراحتی معده وجود دارد؟

ارتباط مصرف قهوه و ناراحتی معده

ترکیباتی که ممکن است معده را ناراحت کنند

قهوه حاوی ترکیبات مختلفی است که ممکن است معده شما را ناراحت کنند. در ادامه به برخی از این ترکیبات اشاره می کنیم.

کافئین

کافئین یک محرک طبیعی در قهوه است که به شما کمک می کند هوشیارتر شوید. یک فنجان ۸ اونسی قهوه (۲۴۰ میلی لیتری) حاوی تقریبا ۹۵ میلی گرم کافئین است.

اگرچه کافئین یک محرک ذهنی قوی است، اما تحقیقات نشان داده اند که می تواند دفعات انقباضات را در دستگاه گوارش افزایش دهد. به عنوان مثال یک مطالعه قدیمی که در سال ۱۹۹۸ میلادی انجام شده است نشان داد که قهوه کافئین دار نسبت به قهوه بدون کافئین ۲۳٪ و نسبت به آب ۶۰٪ بیشتر معده را تحریک می کند. این موضوع نشان می دهد که کافئین به طور قابل توجهی روده و دستگاه گوارش تحتانی را تحت تاثیر قرار می دهد.

همچنین برخی تحقیقات حاکی از آن هستند که کافئین ممکن است تولید اسید معده را افزایش دهد. بنابراین در صورت حساس بودن معده، این ترشح اسید ممکن است ناراحتی و درد به وجود آورد.

اسیدهای قهوه

درست است که اغلب کافئین موجود در قهوه باعث ناراحتی معده شود، اما مطالعات نشان داده اند که اسیدهای موجود در قهوه نیز ممکن است نقشی در این بین داشته باشند.

قهوه حاوی اسیدهای زیادی مانند کلروژنیک اسید و N-آلکانویل -۵-هیدروکسی تریپتامید است که به نظر می رسد تولید اسید معده را افزایش می دهند. اسید معده به تجزیه مواد غذایی کمک می کند تا ذرات غذا بتوانند در روده جذب شوند. گفته می شود، در حالی که برخی از افراد گزارش داده اند که قهوه ممکن است علائم سوزش سر دل را در آنها تشدید کند، اما تحقیقات انجام شده در این زمینه بی نتیجه بوده و ارتباط معنی داری را نشان نمی دهند.

سایر مواد افزودنی

در بعضی موارد، نه کافئین و نه اسیدهای قهوه، هیچ کدام علت ناراحتی معده نیستند. در حقیقت ناراحتی معده می تواند ناشی از افزودنی هایی مانند شیر، خامه، شیرین کننده ها یا شکر باشد. طبق آمارها، بیش از دو سوم آمریکایی ها این مواد افزودنی را به قهوه خود اضافه می کنند.

به عنوان مثال، تقریباً ۶۵٪ از مردم سراسر جهان نمی توانند به طور مناسب لاکتوز (قند موجود در شیر) را هضم کنند. بنابراین افزودن این ماده به قهوه ممکن است علائمی مانند نفخ، گرفتگی معده یا اسهال را ایجاد کند. البته علائم این افراد با خوردن هر نوع محصول لبنی ممکن است ایجاد شود.

آیا قهوه بدون کافئین می تواند معده را ناراحت کند؟

در بعضی موارد، مصرف قهوه بدون کافئین به جای قهوه کافئین دار می تواند از ناراحتی معده جلوگیری کند. این موضوع عمدتاً در صورتی صدق می کند که کافئین مقصر اصلی مشکل باشد.

گفته می شود، قهوه بدون کافئین حاوی اسیدهای قهوه، مانند اسید کلروژنیک و N-آلکانویل -۵-هیدروکسی تریپتامید است که با افزایش تولید اسید در معده و انقباضات روده مرتبط هستند. بنابراین اگر ناراحتی معده مربوط به این اسیدها باشد؛ مصرف قهوه بدون کافئین کمکی به شما نمی کند.

علاوه بر این، اضافه کردن شیر، خامه، شکر یا شیرین کننده ها به قهوه بدون کافئین ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در معده افراد حساس به این افزودنی ها شود.

نکات مفیدی که برای جلوگیری از ناراحتی معده مفیدند

اگر با مصرف قهوه با ناراحتی معده مواجه می شوید؛ می توانید با رعایت چند نکته ساده، اثرات آن را کاهش دهید. مثلا به افراد حساس توصیه می شود که قهوه را جرعه جرعه و به صورت آهسته مصرف کنند.

همچنین سعی کنید از نوشیدن قهوه با معده خالی خودداری کنید. قهوه اسیدی محسوب می شود. بنابراین نوشیدن آن در کنار غذا یا بعد از آن می تواند از ایجاد مشکل جلوگیری کند.

چندین روش دیگر نیز برای به حداقل رساندن اسیدیته قهوه وجود دارد. برخی از این روش ها عبارتند از:

• دانه های برشته تر شده قهوه را برای پودر کردن انتخاب کنید. یک مطالعه نشان داد که دانه های قهوه ای که طولانی تر و در دماهای بالاتر بو داده شده اند، کمتر اسیدی هستند. این به این معنی است که دانه های تیره تر و برشته تر قهوه نسبت به دانه ها بو داده نشده یا کمتر برشته، اسید کمتری دارند.
• قهوه دم کرده سرد را امتحان کنید. تحقیقات نشان داده اند که قهوه دم کرده سرد نسبت به قهوه داغ اسید کمتری دارد.

چرا نباید قهوه را با معده خالی مصرف کرد؟

تحقیقات نشان داده اند که تلخی قهوه ممکن است تولید اسید معده را تحریک کند. به همین ترتیب، بسیاری از افراد بر این باورند که قهوه معده را تحریک می کند؛ علائم اختلالات روده مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) را بدتر می کند و باعث سوزش سر دل، زخم های گوارشی، حالت تهوع، رفلاکس اسید و سوء هاضمه می شود.

برخی معتقدند نوشیدن قهوه با معده خالی به ویژه بسیار مضر است. با این وجود، تحقیقات نتوانسته اند ارتباط قطعی بین قهوه و مشکلات گوارشی پیدا کنند.

البته درصد کمی از افراد نسبت به قهوه بسیار حساس هستند و مرتباً سوزش سر دل، استفراغ یا سوء هاضمه را تجربه می کنند. دفعات و شدت این علائم، بدون توجه به نوشیدن قهوه با معده خالی یا با غذا ثابت می ماند.

با این وجود، توجه به نحوه پاسخ بدن بسیار مهم است. اگر بعد از نوشیدن قهوه با معده خالی مشکل هضم را تجربه کرده اید، اما هنگام نوشیدن آن با یک وعده غذایی مشکلی نداشتید، این نکته را در نظر داشته باشید که باید مصرف خود را مطابق بدنتان تنظیم کنید.

آیا قهوه سطح هورمون استرس را بالا می برد؟

بحث دیگر این است که نوشیدن قهوه با معده خالی ممکن است سطح هورمون استرس یا همان کورتیزول را افزایش دهد. کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود و به تنظیم متابولیسم، فشار خون و قند خون کمک می کند. با این وجود، افزایش بیش از حد و دراز مدت آن می تواند باعث مشکلاتی از جمله افت تراکم استخوان، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی شود.

سطح کورتیزول به طور طبیعی در طول شبانه روز تغییر می کند. در طی روز کاهش می یابد و دوباره با ورود به مراحل اولیه خواب به اوج خود می رسد. جالب اینکه، قهوه تولید کورتیزول را تحریک می کند. بنابراین، برخی متخصصان معتقدند که نوشیدن قهوه در صبح، یعنی هنگامی که سطح کورتیزول زیاد است، می تواند خطرناک باشد.

با این حال، تولید کورتیزول در بدن در پاسخ به نوشیدن قهوه در بین افرادی که به طور مرتب از آن استفاده می کنند، بسیار پایین است. به علاوه، شواهد کمی وجود دارد که نشان می دهد نوشیدن قهوه با معده پر باعث کاهش این پاسخ می شود. البته به نظر می رسد افزایش سطح کورتیزول در بدن افرادی که زیاد قهوه مصرف می کنند موقتی است.

بعید است که چنین اوج کوتاهی منجر به عوارض طولانی مدت شود. به طور خلاصه، تأثیرات منفی افزایش این هورمون به احتمال زیاد ناشی از یک اختلال مانند سندرم کوشینگ است.

دیگر عوارض جانبی احتمالی

قهوه ممکن است بدون توجه به اینکه آن را با معده خالی بنوشید یا خیر، عوارض جانبی منفی دیگری نیز داشته باشد. به عنوان مثال، کافئین می تواند اعتیاد آور باشد و ممکن است به صورت ژنتیکی در برخی افراد باعث حساسیت شود.

به این دلیل است که مصرف منظم قهوه می تواند مواد شیمیایی در مغز را تغییر دهد. به همین دلیل اگر معتاد به قهوه شوید، مغز به مقدار بیشتری کافئین نیاز دارد تا تأثیرات مشابه ای را تجربه کند. نوشیدن زیاد قهوه ممکن است منجر به اضطراب، بی قراری، تپش قلب و بدتر شدن حملات هراس شود. حتی ممکن است منجر به سردرد، میگرن و فشار خون بالا در برخی از افراد شود.

به همین دلیل، اکثر متخصصان موافق هستند که باید مقدار کافئین مصرفی خود را در طول روز به حدود ۴۰۰ میلی گرم (معادل ۴-۵ فنجان قهوه) محدود کنید. از آنجا که اثرات این نوشیدنی در بزرگسالان تا ۷ ساعت ادامه دارد، ممکن است خواب را مختل کند. خصوصاً اگر آن را در نزدیک به ساعت خواب بنوشید.

در ضمن کافئین به راحتی می تواند از جفت عبور کند و اثرات آن در زنان باردار و نوزادان آنها می تواند تا ۱۶ ساعت طول بکشد. از این رو، زنان باردار باید میزان قهوه مصرفی خود را به ۱ الی ۲ لیوان (۲۴۰-۴۸۰ میلی لیتر) در روز محدود کنند. به خاطر داشته باشید که نوشیدن قهوه با معده خالی بر روی قدرت یا فراوانی این اثرات تأثیر نمی گذارد.

نوشیدن روزانه قهوه می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را کمتر کند

اگر جزو افرادی هستید که روزتان را با یک فنجان قهوه شروع می کنید، حتما از نتیجه تحقیقاتی که اخیرا انجام شده، خوشحال خواهید شد.

محققان دریافته اند که نوشیدن فقط یک فنجان قهوه در روز، خطر ابتلا به سرطان کبد را تا یک پنجم و نوشیدن حداکثر 5 لیوان آن، خطر این بیماری را تا 50% کاهش می دهد.

سرطان کبد یکی از شایعترین انواع سرطان هاست و آمار مرگ و میر زیادی دارد.

حتی مصرف قهوه بدون کافئین، هم خطر ابتلا به این سرطان را کمتر می کند؛ هرچند اثر بخشی کمتری نسبت به نوع کافئین دار آن دارد.

مصرف قهوه برای چه افرادی مناسب است؟

مبتلایان به بیماری های کبدی، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان کبد قرار دارند؛ مخصوصا افرادی که کبد آنها در اثر عفونت بیماری های هپاتیت B یا C، التهاب مزمن کبد، بیماری های خود ایمنی یا مصرف بیش از حد الکل، آسیب دیده است.

افزایش مصرف قهوه در این افراد تا میزان حداکثر 5 لیوان در روز، ممکن است احتمال ابتلا به سرطان کبد را کاهش دهد و از بیماری ها و التهابات احتمالی جلوگیری کند.

نوشیدن فقط یک فنجان قهوه در روز، خطر ابتلا به سرطان کبد را 20 درصد کاهش می دهد

محققان با انجام یک مطالعه بر روی بیش از 2.25 میلیون بزرگسال و بررسی میزان قهوه و اثر بخشی آن بر روی بدن آن ها، به این نتیجه رسیده‌اند که نوشیدن یک فنجان قهوه کافئین دار در روز، 20 درصد، دو فنجان قهوه در روز 35 درصد و پنج فنجان قهوه 50%، خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش می دهد.

نقش قهوه در جلوگیری از سرطان کبد

قهوه فواید بسیاری دارد. ترکیبات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد سرطانی آن، می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را کمتر کند.

البته پزشکان پیشنهاد نمی کنند که در روز حتما 5 لیوان قهوه بنوشید؛ چرا که مصرف بیش از حد کافئین، در بعضی افراد ممکن است خطرات خاصی به دنبال داشته باشد و افرادی مثل کودکان یا زنان باردار نباید بیشتر از یک فنجان از آن را مصرف کنند.

با این حال نوشیدن یک تا دو فنجان قهوه ضرر خاصی برای افراد معمولی ندارد؛ پس می توانید آن را با خیال راحت بنوشید.

نکته آخر

قهوه ترکیبات مختلفی دارد که ممکن است معده را ناراحت کنند. این نوشیدنی شامل کافئین، اسید و مواد افزودنی دیگر مانند شیر، خامه، شکر و شیرین کننده ها است. به غیر از کافئین، بسیاری از این ترکیبات که هم در قهوه بدون کافئین و هم در قهوه کافئین دار یافت می شوند می توانند علت ناراحتی معده باشند.

منبع

www.payamesalamat.com