میکروسکوپ چیست؟

میکروسکوپ (به انگلیسی: Microscope) وسیله ای است که در بزرگنمایی اشیاء و اشیاء کوچک تخصص دارد و مطالعه آنها را تسهیل می کند و به ویژه برای زیست شناسانی که ارگانیسم های زنده را مطالعه می کنند و سلول هایی که برای تسهیل مطالعه آنها به وسایل و تکنیک های پیشرفته ای نیاز دارند مفید است.

عملکرد میکروسکوپ فقط به بزرگنمایی محدود نمی شود ، یعنی برای نشان دادن مطالبی که در اندازه بزرگتر مورد مطالعه قرار می گیرند ، بلکه بیشتر برای نشان دادن جزئیات است ، که به وضوح شناخته می شود امروزه از میکروسکوپ ها در صنایع الکترونیک هم استفاده میشود که میکروسکوپ دیجتال در آن دره قرار دارند

مخترع میکروسکوپ کیست؟

آنتونی هوک شخصی هلندی بود که لنز ساز بود که با خود گفت که “اگر تصویر بزرگنمایی شده یک ذره بین را دوباره با عدسی دیگری بزرگنمایی کنیم چه خواهد شد” و به طور اتفاقی با در یک راستا قرار دادن دو عدد ذره بین (عدسی)، میکروسکوپ را ساخت.

تاریخچه ساخت میکروسکوپ

در حدود سال ۱۶۵۰ میلادی دانشمندان با این شیشه‌های منحنی به چیزهای خیلی کوچک نگاه کردند و به دقت به بررسی آن‌ها پرداختند. اسم این شیشه‌ها را ره سطح منحنی داشتند، عدسی گذاشتند.

می توان گفت در ابتدا میکروسکوپ ها همانند حال حاضر پیشرفته و دقیق نبودند؛ میکروسکوپ های ابتدایی بسیار ساده بودند و از تنها از ترکیب یک لوله و دو عدد عدسی ساخته می‌شدند که طی سال ها پیشرفت کرده و میکروسکوپ های دقیق و پیشرفته حال حاضر ساخته شدند.

انواع میکروسکوپ ها

میکروسکوپ نوری چیست؟

تعریف میکروسکوپ نوری این دستگاهی است که از نور و لنزها برای بزرگنمایی نمونه ها استفاده می کند، و میکروسکوپ های نوری از طریق مسیری که نور را در یک پرتو باریک متمرکز می کند ، ارسال می کنند ، سپس آن نور از طریق نمونه عبور می کند و تصویر نمونه ظاهر می شود و آن تصویر برای بزرگنمایی از یک یا چند لنز عبور می کند تا اینکه به چشم کاربر یا دوربین برسد و میکروسکوپ ها ابزار هستند اساسی برای دانشمندان؛ آنها در میکروبیولوژی ، علوم مواد ، کانی شناسی و پزشکی استفاده می شوند.

انواع میکروسکوپ نوری در زیر انواع میکروسکوپ نوری مشاهده می شود:

• میکروسکوپ تک رنگ: این میکروسکوپ می تواند تصویر نمونه را تا 300 برابر بزرگنمایی کند.
• میکروسکوپ ترکیبی: این میکروسکوپ می تواند تصویر یک نمونه را تا 2000 بار تقویت کند.

میکروسکوپ های الکترونی

میکروسکوپ های نوری نسبت به میکروسکوپ های الکترونی بسیار کاربرد بیشتری دارند زیرا در این نوع میکروسکوپ از تابش الکترون بر نمونه به جای نور مرئی استفاده میشود.

همچنین باید ذکر شود که تابش الکترون برای چشم انسان بسیار خطرناک میباشد در نتیجه در میکروسکوپ های الکترونی به جای رویت مستقیم بازتابش از فلورسنت استفاده میشود که آسیبی به چشم وارد نکند.

میکروسکوپ های نوری

میکروسکوپ های نوری نام دیگری هم دارند که به آن ها میکروسکوپ های اپتیکی نیز گفته می‌شود. در این نوع از میکروسکوپ ها نهایت بزرگنمایی ۱۸۰۰ است است که یکی از دلایل جایگزینی میکروسکوپ الکترونی به جای نوری همین بود. کارکرد و استفاده میکروسکوپ های نوری به این صورت است که ار رویت طیف نور مرئی استفاده میشود که خودش توسط چشم انسان قابل تشخیص باشد.

انواع میکروسکوپ ها لحاظ چشمی

در حال حاضر میکروسکوپ ها را از دو طریق دسته بندی می کنند یکی از لحاظ تعداد چشمی و یکی از لحاظ آشکارساز بودن

میکروسکوپ ها در طبقه بندی تعداد چشمی سه نوع دارد:

• میکروسکوپ های تک چشمی
• میکروسکوپ های دو چشمی
• میکروسکوپ های سه چشمی

راهنمای خرید میکروسکوپ دیجیتال، دانش آموزی و حرفه ای

خرید میکروسکوپ می‌تواند به خاطر پردازش انبوه اطلاعاتی که برای هر مدل ارائه می‌شود کار پیچیده و گیج کننده‌ای باشد. مدل‌های مختلفی از میکروسکوپ در بازار وجود دارد؛ پس اگر بدون هیچ تحقیقی برای خرید اقدام کنید، ممکن است میکروسکوپی با کیفیت پایین بخرید که حتی برای کاری که می‌خواهید اصلا مناسب نباشد.

با این حال قبل از خرید میکروسکوپ باید به نکاتی مثل نوع و کیفیت آن توجه کنید. اگر به دنبال راهنمای خرید میکروسکوپ دانش آموزی می‌گردید یا قصد خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی دارید، این مقاله را از دست ندهید.

بزرگنمایی

یکی از مهمترین نکات در خرید میکروسکوپ میزان بزرگنمایی آن است. در ساختار میکروسکوپ از دو چیز برای بزرگنمایی استفاده می‌شود: لنز شیئی و لنز چشمی.

برای اینکه بتوانید بزرگنمایی را بهتر بفهمید باید قدرت بزرگنمایی دو لنز شیئی و چشمی را در هم ضرب کنید. مثلا تصور کنید قدرت بزرگنمایی لنز چشمی میکروسکوپی برابر با 4x و قدرت بزرگنمایی لنز شیئی آن برابر با 10x باشد.

برای به دست آوردن بزرگنمایی کلی میکروسکوپ باید قدرت بزرگنمایی دو عدسی میکروسکوپ موردنظر را در هم ضرب کنیم؛ پس در این مثال، قدرت بزرگنمایی کلی میکروسکوپ برابر با 40x است.

بیشتر میکروسکوپ‌های بیولوژی دارای 3 یا 4 عدد لنز شیئی، معمولا با بزرگنمایی 4x ،10x ،40x و 100x هستند. بعضی از این میکروسکوپ‌ها می‌توانند تا 5 عدد لنز شیئی داشته باشند که البته چنین میکروسکوپ‌هایی در آزمایشگاه‌ها و کلینیک‌ها یافت می‌شوند.

حد پایین بزرگنمایی میکروسکوپ‌های استریو قابل کنترل است و می‌توانند دارای بزرگنمایی ثابت یا متغیر باشند. بعضی از این میکروسکوپ‌‌ها از هر دو نوع بزرگنمایی استفاده می‌کنند و به کاربر اجازه می‌دهند تا بین دو میزان بزرگنمایی ثابت مثلا 10x و 30x یا 20x و 40x یکی را انتخاب کنند. این در حالی است که میکروسکوپ‌های دارای بزرگنمایی متغیر امکان انتخاب هر میزان بزرگنمایی را در محدوده بزرگنمایی تلسکوپ موردنظر برای کاربر فراهم می‌آورند.

سر میکروسکوپ

میکروسکوپ‌های بیولوژی دارای سه مدل یک، دو و سه چشمی هستند. به طور کلی کودکان با مدل یک چشمی احساس راحتی بیشتری می‌کنند؛ در حالی که بزرگسالان مدل‌های دو چشمی را ترجیح می‌دهند. میکروسکوپ‌های سه چشمی به کاربر امکان می‌دهند که از طریق چشمی سوم عکس بگیرد یا فیلم ضبط کند.

بیشتر میکروسکوپ‌های استریو دو چشمی هستند، اما میکروسکوپ‌های استریوی سه چشمی نیز وجود دارند. این چشمی سوم به کاربر اجازه می‌دهد تا دوربین یا وبکم را به میکروسکوپ نصب کرده، از آن برای تدریس و تصویربرداری دیجیتال استفاده کند یا نمونه را به نمایش بگذارد.

فوکوس Coarse یا فوکوس Fine

نکته مهم دیگر در خرید میکروسکوپ دسته‌های تنظیم فوکوس آن هستند؛ چراکه با استفاده از آنها می‌توانید روی چیزی که می‌خواهید فوکوس کنید. دسته کوچک متصل به میکروسکوپ به کاربر اجازه می‌دهد تا میزان فوکوس مناسب برای خود را پیدا کند. میکروسکوپ‌ها دارای دو نوع فوکوس Coarse و Fine هستند.

بعضی از میکروسکوپ‌ها فقط دارای فوکوس Coarse هستند، در حالی که دیگر میکروسکوپ‌ها علاوه بر فوکوس Coarse از فوکوس Fine نیز بهره می‌برند. فوکوس Coarse می‌تواند تصویری بزرگ و واضح را به شما ارائه کند، در حالی که با استفاده از فوکوس Fine می‌توانید روی قسمت‌های ریزتر فوکوس کنید.

روشنایی

در ساختار اکثر میکروسکوپ‌ها منبع نوری وجود دارد که از لامپ‌های فلورسنت، تنگستن یا هالوژن بهره می‌برد. میکروسکوپ‌های دارای منبع نوری فلورسنت از قیمت بالاتری نیز برخوردارند، با این حال کیفیت نوری آنها به نسبت میکروسکوپ‌های دارای لامپ‌های هالوژن یا تنگستن بهتر بوده و روشن‌تر هستند.

میکروسکوپ‌های دارای لامپ ال ای دی تقریبا هم قیمت میکروسکوپ‌های دارای چراغ‌های فلورسنت بوده و درست مثل میکروسکوپ‌های فلورسنت در زمینه رنگ‌ها مشکلاتی دارند.

با این وجود میکروسکوپ‌های ال ای دی کم مصرف‌تر بوده و تولید گرما نیز نمی‌کنند و همین امر آنها را برای استفاده در میکروسکوپ‌های باتری خور مناسب می‌کند.

دیافراگ

دیافراگم معمولاً بالای منبع نور و درست زیر صفحه میکروسکوپ قرار دارد. دیافراگم میزان نوری را که از طریق اسلاید عبور می‌کند، قبل از ورود به لنز شیئی و چشمی کنترل می‌کند.

متداول‌ترین نوع دیافراگم دیسکی چرخان است که زیر صفحه میکروسکوپ قرار دارد. این دیسک دارای سوراخ‌هایی با اندازه‌های مختلف است که میزان نور عبوری به سمت بالا را کنترل می‌کند. برای افزایش یا کاهش نور کافی است دیسک را چرخانده و سوراخ‌های بزرگ‌تر یا کوچک‌تر را انتخاب کنید.

کندانسور

کندانسور نور را از منبع نور جمع کرده و و آن را مانند مخروطی از نور بر روی نمونه متمرکز می‌کند. میکروسکوپ‌های دارای کندانسور دارای تصویر واضح‌تری نسبت به مدل‌های فاقد کندانسور هستند. کندانسور خصوصا در بزرگنمایی‌های 400x و بالاتر بسیار مفید واقع می‌شود.

صفحه میکروسکوپ

صفحه میکروسکوپ، نمونه را در محل خاص خود قرار می‌دهد. دو نوع صفحه میکروسکوپ وجود دارد. نوع اول، صفحه‌ای است که کاربر می‌تواند برای دیدن قسمت‌های مختلف نمونه، اسلاید را خود جابجا کند، اما در نوع دوم که صفحه مکانیکی نام دارد، کاربر می‌تواند با استفاده از دو دسته مخصوص نمونه را روی محورهای X و Y حرکت دهد.

بیشتر میکروسکوپ‌های رده بالای بازار از صفحه‌های مکانیکی برخوردارند، اما گاهی این نوع صفحه به طور جداگانه نیز فروخته می‌شود تا بتوانید آنها را در میکروسکوپ‌های فاقد صفحه مکانیکی نصب کنید.

قیمت خرید میکروسکوپ در بازار ایران

تا اینجا با انواع میکروسکوپ و نکات مهم در خرید میکروسکوپ آشنا شدید، اما قیمت میکروسکوپ در بازار ایران چقدر است؟ با چه بودجه‌ای می‌توان میکروسکوپ خرید؟

قیمت خرید میکروسکوپ تا حد زیادی به ویژگی‌های ارائه کننده آن وابسته است. در این قسمت قیمت خرید میکروسکوپ در بازار ایران را بررسی کرده و چند نمونه از میکروسکوپ‌های بازار را به شما معرفی می‌کنیم تا بررسی کنید با بودجه در دسترس خود چه میکروسکوپی با چه میزان ویژگی‌هایی را می‌توانید تهیه کنید.

ارزانترین میکروسکوپ چقدر قیمت دارد ؟

قیمت ارزان ترین میکروسکوپ در حدود پنجاه و پنج هزار تومان است که یک میکروسکوپ کوچک جیبی است که منطقا با توجه به قیمت آن از کیفیت و دقت بالایی برخوردار نیست .

گرانترین میکروسکوپ چقدر قیمت دارد ؟

قیمت گران ترین میکروسکوپ آن که یک میکروسکوپ تک چشمی است در حدود شش میلیون و پانصد هزار تومان میباشد.

10 مدل از پرفروش ترین میکروسکوپ های دیجیتالی، دانش آموزی و حرفه ای موجود در بازار

1. میکروسکوپ دیجیتال (آموزشی) مدل 1000X

مشخصات کلی میکروسکوپ

• چشمی
  خیر
• بالشتک چشمی
  خیر
• منبع تغذیه دوربین
  درگاه USB
• کنترل نوردهی
  دارد – با ولوم
• رزولوشن سنسور
  1600*1200 تا 640*480

2. میکروسکوپ دیجیتال مدل DM3

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع هد
  تک چشمی
• تنظیم فاصله چشمی ها
  بله
• نوع نور
  LED
• منبع تغذیه
  باتری قابل شارژ لیتیومی
• رزولوشن سنسور
  1080HD

3. میکروسکوپ دیجیتال مدل G600

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع سیستم
  دستی
• نوع هد
  تک چشمی
• نمایشگر
  4.3 اینچی
• منبع تغذیه دوربین
  درگاه USB
• رزولوشن سنسور
  1080P HD
• نوع نور
  LED
• منبع تغذیه
  باتری قابل شارژ لیتیومی

ویژگی ها میکروسکوپ

• نمایشگر میکروسکوپ الکترونیکی OLED ال سی دی LCD 4.3 اینچی با بزرگنمایی 600X
• قابل تنظیم با وضوح بالا
• سنسور تشخیص حرکت
• ساپورت 16 زبان مختلف
• (دارای استند خرطومی شکل با قابلیت تنظیم زاویه برای هویه کاری )
• باتری فوق العاده با کیفیت لیتیوم داخلی
• دکمه تنظیم روشنایی8 LED برای کار تا 100 هزار ساعت
• گرفتن عکس: (5M ، 2M ، 1.3M ، VGA)
• دارای رابط برق DC (5P MINI)(آداپتور )
• ظرفیت باتری: 900mah
• صفحه نمایش LCD 4.3 اینچیHD ، که به شما امکان می دهد فوراً تمام مشاهدات خود را با جزئیات مشاهده کرده و نمایی از وضوح تصویر 1080P / 720P / VGA را ارائه دهی
• دارای قابلیت خاموش کردن خودکار
• دارای فاصله کانونی مناسب برای تعمیر کاران برد و موبایل (10 سانتیمتر )
• پشتیبانی از کارت حافظه 64G micro SD

4. میکروسکوپ دیجیتال مدلG1200

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع سیستم
  دستی
• طراحی اپتیکی
  ساده
• نوع هد
  تک چشمی
• نوع نور
  LED
• منبع تغذیه
  باتری قابل شارژ لیتیومی
• منبع تغذیه دوربین
  درگاهUSB

ویژگی ها میکروسکوپ

• نمایشگر میکروسکوپ الکترونیکی OLED ال سی دی LCD 7 اینچی با بزرگنمایی 1200X
• قابل تنظیم با وضوح بالا
• سنسور تشخیص حرکت
• ساپورت 16 زبان مختلف
• (دارای استند آلومینیمی با قابلیت تنظیم فاصله و زاویه برای هویه کاری )
• باتری فوق العاده با کیفیت لیتیوم داخلی
• دکمه تنظیم روشنایی8 LED برای کار تا 100 هزار ساعت
• گرفتن عکس: 12Mt 10Mt 8M، 2M ، 1.3M ، VGA،
• دارای رابط برق DC (5P MINI)(آداپتور )
• ظرفیت باتری: 900mah
• صفحه نمایش LCD 7 اینچیFull HD، که به شما امکان می دهد فوراً تمام مشاهدات خود را با جزئیات مشاهده کرده و نمایی از وضوح تصویر 1080P / 720P / VGA را ارائه دهید
• دارای قابلیت خاموش کردن خودکار
• دارای فاصله کانونی مناسب برای تعمیر کاران برد و موبایل (10 سانتیمتر )
• پشتیبانی از کارت حافظه 128G micro SD

5. میکروسکوپ دیجیتالی اپتیکس مدل PenPix Z5

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع سیستم
  سازگار با سیستم عامل های MAC Windows Vista/XP/7/8/10 و در صورت استفاده از مبدل OTG با گوشی همراه Android با قابلیت پشتیبانی از OTG
• طراحی اپتیکی
  دارد
• وزن
  5 گرم
• ویژگی های استیج
  تنظیم پایه در ارتفاع به راحتی
• جنس بدنه
  استیل ضد زنگ
• نوع نور
  LED

ویژگی ها میکروسکوپ

• دارای نرم افزار برای مشاهده و ضبط تصاویر
• مشاهده تصاویر بر روی کامپیوتر
• راحتی استفاده از پایه برای جابجایی فاصله کانونی لنز
• دارای پایه مستقر فلزی
• دارای رابط های یکبارمصرف مختلف
• قابلیت تنظیم شدت نور
• قابلیت ثبت فیلم و عکس
• دارای کلاهک شفاف
• دارای کلاهک گوش و حلق و بینی
• دارای کلاهک چندکاره
• کلاهک آینه دار

6. میکروسکوپ دیجیتالی مدل G610

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع نور
  LED
• منبع تغذیه
  usb 5v
• وزن
  400 گرم
• تنظیم فوکوس
  دارد
• طراحی اپتیکی
  ساده

ویژگی ها میکروسکوپ

• دارای ال سی دی 4.3 اینچی جهت نمایش
• امکان ذخیره عکس و فیلم در کارت حافظه
• دارای دوربین 3.6 مگاپیکسلی
• دکمه فوکوس راحت و در دسترس
• باتری قابل شارژ داخلی با بیش از 6 ساعت کار

7. میکروسکوپ مدل FZ-B900 کد 9382

مشخصات کلی میکروسکوپ

• وزن
  1300 گرم
• تنظیم فوکوس
  دارد
• نمایشگر
  چشمی
• منبع تغذیه دوربین
  باتری
• نوع نور
  ساده
• منبع تغذیه
  4 عدد باتری قلمی

قابلیت زوم در سه حالت 100 ، 400 و 900 برابر

8. میکروسکوپ مدل MH-300L

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع نور
  معمولی
• منبع تغذیه
  2 عدد باطری قلمی
• وزن
  150 گرم گرم
• تنظیم فوکوس
  دارد
• طراحی اپتیکی
  ساده
• نوع هد
  تک چشمی

9. میکروسکوپ مدل MP_1200 کد 93831

مشخصات کلی میکروسکوپ

• نوع نور
  ساده
• منبع تغذیه
  4 عدد باتری قلمی
• وزن
  1100 گرم
• تنظیم فوکوس
  دارد
• نوع هد
  تک چشمی

ویژگی ها میکروسکوپ

• دفترچه ی راهنمای فارسی با اطلاعات کامل
• زوم حداقل 100 و حداکثر 1200
• بدنه مقاوم پلاستیک
• چراغ تنظیم
• صفحه گردان عدسی شیی
• گیره نگهدارنده لام و لامل
• لامپ led

10. میکروسکوپ مدیک مدل Mp-450

مشخصات کلی میکروسکوپ

• Wi-Fi
  ندارد
• بلوتوث
  ندارد
• منبع تغذیه
  باطری
• طراحی اپتیکی
  ساده
• نوع هد
  تک چشمی
• منبع تغذیه دوربین
  باطری

ویژگی ها میکروسکوپ

• قابلیت زوم در سه حالت 100 ، 200 و 450برابر
• جعبه‌ی نگهدارده نمونه به ابعاد 2.5 × 2.5 سانتی‌متر -دو لام نمونه‌دار به طول 6 سانتی‌متر
• چهار عدد لام خالی به طول 6 سانتی‌متر

خطاهای رایج میکروسکوپ

خطا ی میکروسکوپ	علت	راه حل رفع خطا
عدس های شیئی در یک ارتفاع نیست	عدسی ها شل بوده و کامل پیچ نشده اند	محکم کردن عدسی ها
عدسی ها هنگام چرخاندن با نمونه تماس می یابد	لام و لامل ضخیم / وارونه قرارگرفتن نمونه روی لام	لامل مناسب و نازک انتخاب نمائید
رنگ آبی به رنگ سبز و رنگ قرمز صورتی مشاهده می شود	کدورت عدسی شیئی	تمیز کردن عدسی با سواب کتان مرطوب با آب مقطر
عدم وضوح تصویر	1- عدسی چشمی یا شیئی کثیف است یا وضعیت نامناسب عدسی شیئی 2-نمونه کثیف است 3- حباب هوا در روغن ایمرسیون 4- نور خیلی شدید 5- وضعیت نامناسب کندانسور	1- تمیز کردن 2- تمیز کردن بالا و پائین لام 3- انتخاب روغن مناسب 4- کاهش شدت نور 5- بالا یا پائین بردن کندانسور
عدم فوکوس نمونه	1- کثیف بودن عدسی شیئی و چشمی 2- وارونه بودن لام 3- لامل بسیار ضخیم و غیر استاندارد	1- تمیز کردن 2- برگرداندن لام 3- استفاده از لامل نازک و استاندارد خصوصا برای لنز روغنی
استیج (صفحه میکروسکوپ) خیلی سفت یا شل است	پیچ های پشت صفحه یا پیچ های میکرو و ماکرو از تنظیم خارج شده است	سفت یا شل کردن پیچ های مربوطه

در پایان نکاتی که هنگام خرید میکروسکوپ باید به آنها دقت کنید عبارت اند از:

1. بزرگنمایی میکروسکوپ : میکروسکوپ های تک چشمی به شکل موثری بزرگنمایی کلی تا 1000x دارند . برای بزرگنمایی بیشتر ، نیاز به یک میکروسکوپ دو چشمی است .
2. راحتی میکروسکوپ : از نظر اکثر افراد میکروسکوپ های دو چشمی شکل هندسی بهتری داشته و استفاده از آن ها به نسبت مدل تک چشمی راحت تر است . از طرف دیگر ، از نظر افراد جوان استفاده از مدل تک چشمی ساده تر است .
3. قیمت میکروسکوپ : با آن که قیمت ها نزدیک به هم هستند ، ولی معمولا مدل تک چشمی ارزان ترین و مدل سه چشمی گران قیمت ترین است .
4. کاربرد میکروسکوپ : اکثر میکروسکوپ های تک چشمی دارای یک صفحه ی مکانیکی نیستند ، صفحه ای که برای کاربرد های تخصصی تر مفید است . اکثر میکروسکوپ های دو چشمی دارای یک صفحه ی مکانیکی هستند و مدل سه چشمی معمولا زمانی استفاده می شود که یک پورت ( مخرج ) سوم ( سه چشمی ) برای میکرو فوتوگرافی نیاز است.

ضمن تشکر، امیدواریم این مطلب در راستای انتخاب و خرید میکروسکوپ مفید بوده باشد. در ادامه ای مطلب خواندن بهترین دفتر برنامه ریزی و بهترین ماشین حساب مهندسی را نیز به شما توصیه می کنیم.