سراب گاماسیاب زیباترین سراب همدان

سراب گاماسیاب کجاست؟

سراب گاماسیاب یکی از زیباترین و بزرگترین سراب‌های غرب کشور است. که در شهر نهاوند قرار دارد.سراب گاماسیاب در همدان که سرچشمه بسیاری از رودخانه‌ها است، سراب گاماسیاب در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند قرار گرفته است.

سراب گاماسیاب یکی از سردترین و طولانی‌ترین آب‌های ایران است. در گذشته این منطقه با نام لوکنی نیز شهرت داشت. این سراب به دلیل داشتن مسیر طولانی و حجم آب فراوان شباهت زیادی به یک دریاچه بزرگ دارد. این سراب عظیم در مسیر خود چندین رودخانه را سیراب می‌کند. یکی از برنامه‌های میراث فرهنگی منطقه این است که در این محل، امکانات رفاهی مثل ماهی‌گیری، قایق‌رانی و اسب‌سواری برای مسافران ایجاد کند.

رودخانه گاماسیاب

سراب های کهمان در الشتر و بنای در بروجرد و گاماسیاب در نهاوند همگی از دامنه ای گرین می جوشند، گاماسیاب پر آب ترین این رود هاست رود گاماسیاب نام خود را از سرابی به همین نام گرفته سراب گاماسیاب در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند قرار گرفته دارد.ابن فقید همدانی در صده سوم و ابودلف خزرجی در کتاب رسالته الکرا ابن حوقل در سده چهارم ذکریای قزوینی درصده ششم و میرخان نویسنده روضهالصفا در صده نهم همگی از گاماسیاب نام برده اند و درموردش حکایت های مختلفی گفته اند.

بیشتر بخوانید:جاهای دیدنی همدان

آب سراب گاماسیاب رودی است به طول ۱۹۰ کیلومتر جاری در غرب کشور، سراب گاماسیاب در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند قرار گرفته است. واقع در دهستان گاماسیاب در غرب استان همدان، از دامنه‌های شمالی ارتفاعات گرین به نام سراب گاماسیاب سرچشمه می‌گیرد و در استان کرمانشاه با پیوستن در دشت چمچمال جاری گشته سپس در نزدیکی بیستون با پیوستن رودخانه دینور و سراب بیستون امتداد و سپس با پیوستن به رودخانه قره سو رودخانه سیمره تشکیل میگردد و در نهایت به دریایی خلیج فارس میریزد.

اسطوره گاو ماهی

انسان های اولیه در مورد پدیده های طبیعی یک توجیه ای پیشا علمی داشته که به تخیل آمیخته بوده اسطوره گاو ماهی یا همان گاماسی حاصل اولین اندیشه ها و دریافت های تخیلی بشر پیرامون آفرینش زمین است براساس این اسطوره زمین برروی شاخ گاوی بوده و این گاو نیز بر پشت ماهی سوار بوده که در دریایی کیهانی شنا میکرده است در باورهای کهن طواری روز شب و فصل ها و حتی پیش آمد زلزله ناشی از حرکت و این گاو ماهی بوده هرچند ممکن است نام رود گاماسیاب از اسطوره گاو ماهی نگرفته نباشد اما دست کم در لحفظ هماهنگی زیادی دارد.

برخی گاماسیاب رو شکل تغییر یافته گاونیش ها میدانند و در توجیه میگویند آب این رودخانه به قدری زیاد بوده که در آن گاو نیش پرورش میدادند

بیشتر بخوانید:روستای ورکانه کجاست؟

منطقه تحت تاثیر مستقیم آب گاماسیاب :

گاماسیاب، وراینه ،گل حیدر و ده حیدر ،بیان ،قلعه قباد ، شعبان ،جهان آباد و فیازمان ،کوهانی ،رضی آباد ، گل زرد ، دهنو ، پیلاغه ، دهبوره ، کفراج ، دهفول و فهرومند ، چولک اصلی و صادق آباد قپانوری و محمد آباد چولک ، لواشان ، گوشه سعد وقاص ، سعد وقاص ، معتمد آباد ، شهرک سلگی و موسی آباد ، رودباری ، هادی آباد.

در مکانی به نام “دو آب” خرم رود به گاماسیاب اضافه میشود و با نام گاماسیاب به مسیر خود ادامه می دهد و از صحنه و بیستون میگذرد سپس در محلی به نام تنگه دوآب با رودی به نام کرخه ادغام شده و تحت نام سیمره به مسیرش ادامه می دهد و با عبور از گره بان به سوی سد سیمره می رود و بخشی از رود سیمره در ادامه با نام رود کرخه تا سد کرخه ادامه میابد

به نقل اهالی نهاوند:

آب این سراب از یخچال های طبیعی بخش های شمالی کوه گروین تهیه شده حدود ۵ متر مکعب در ثانیه آبدهی دارد که میزان زیادی نسبت به یک سراب می باشد. علاوه بر این، در اطراف این سراب جنگل کاری های زیادی صورت گرفته است و همچنین در این مناطق می توان غار طبیعی و چشمه های زیادی را پیدا کرد که از زیبایی های زیادی برخوردار هستند.

سرآب گاماسب سی‌ودومین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.

بیشتر بخوانید:گنبد علویان

غار گاماسیاب

در سمت چپ دهانه غار دو کتیبه کوچک و بزرگ  در ارتفاع 3 متری وجود داره، که در سال 1309 هجری قمری به فرمان ناصرالدین شاه قاجار نوشته شده.ولی چیزی از نوشته های آن مشخص نیست

چگونگی پیدایش غار

غار گاماسیاب نتیجه عمل فرسایش آب های زیرزمینیه که بر اثر آن کربنات کلسیم در آب های اسیدی (آبهای حاوی دیوکسیدکربن و اسیدهای آلی) انحلال یافته. در رابطه با نام گذاری این دو سراب اهالی نهاوند داستانی نقل می کنند که طی آن گاوی با بار کاه در چاهی بر فراز کوه گرین سقوط کرده و پس از مدتی جنازه آن به همراه آب از غار بالای سراب گاماسیاب خارج می شه، در حالیکه بارکاه آن از سرچشمه سمت دیگر کوه خارج می شه.

بدین ترتیب چشمه سمت نهاوند به “گاو ما سی آو” (گاو در آب سمت ما) و چشمه سمت الشتر به “که ما سی آو” (کاه در آب سمت ما) خوانده شدند که امروزه به گاماسیاب و کهمان معروفند.

بیشتر بخوانید:آرامگاه باباطاهر + سفر واقعیت مجازی به باباطاهر

وجه تسمیه

گاماسیاب ترکیبی از گا(گاو) + ماسی (ماهی) + آب است، یعنی آبی که دارای گاوماهی (ماهی بزرگ) می ‌باشد. نظریه دیگری که در مورد وجه تسمیه گاماسیاب مطرح است بر این اساس می باشد: دوعدد یخچال برفی بسیاربزرگ درکوه گرین و قسمت بالای سراب وجود داشت که از نهاوند قابل دیدن بود که یکی به شکل گاو ودیگری به شکل ماهی خمیده دیده می شد و هنوزهم قدیمی ها آن یخچال هارابه خاطردارند.

در ضمن کلمه (ماسی) به زبان لری بختیاری وزبان پهلوی همان (ماهی) است پس گاو+ ماسی (ماهی)= آبی که ازیخچال گاو ماهی سرچشمه میگیرد. البته متاسفانه در بیست و پنج سال گذشته، در اثر تغییرات جوی و گرمای زمین این دویخچال همانند سایر منابع یخی دیکر در حال نابودی هستند و تنها از بالای گرین قابل مشاهده می باشند.

مراکز تفریحی سراب گاماسیاب

در این محل، امکانات رفاهی مثل ماهی‌گیری، قایق‌رانی و اسب‌سواری برای مسافران ایجاد کند. این منطقه در حال حاضر به عنوان منطقه نمونه گردشگری انتخاب شده و به دلیل استقبال گردشگران از سراب، از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از جذابیت‌های منطقه گردشگری سراب گاماسیاب، وجود حیوانات و پرندگان زیبا در منطقه است.

گونه‌های جانوری

این منطقه از گونه‌های جانوری مختلفی برخوردار است. از گونه‌های جانوری خاص منطقه، برای مثال می‌توان به قوچ، بز، گرگ، و از گونه‌های پرندگان پرطرفدار آن به بلدرچین و فاخته می‌توان اشاره کرد.

ماهی‌هایی که در رودخانه شنا می‌کنند، عبارت از سفید ماهی، قزل آلای رنگین کمان و.. هستند. این محوطه جنگل‌کاری شده را در بالادست چشمه‌ها می‌توان دید. در طول مسیر رودخانه نیز حوضچه‌های پرورش ماهی و نیروگاه تولید برق آبی احداث شده است.

بیشتر بخوانید:آرامگاه بوعلی سینا به همراه تور سفر مجازی

موقعیت جغرافیایی

آدرس و راه های ارتباطی

سراب گاماسیاب حدود ۱۰ کیلومتر از شهر نهاوند را باید به طرف سه‌راهی نهاوند-ملایر-بروجرد طی کنید تا به پاسگاه قلعه قباد رسیده و از این پاسگاه، یک مسیر آسفالته را طی کرده و به نورآباد برسید. در سمت چپ، جاده‌ای خاکی است که با طی کردن آن به سرچشمه سراب گاماسیاب می‌رسید. تابلوی پارک جنگلی گاماسیاب که در این منطقه نصب شده می‌تواند راهنمایی مفید برای رسیدن به سراب باشد.