سفال لالجین شهر همدان

چکیده این مطلب :

شهر جهانی سفال دنیا کجاست آیا درباره لالجین شهر سفال ایران چیزی میدونید؟ تابه حال از لالجین سفال خریدی چرا لالجین شهر جهانی سفال شد؟ از کجا سفال لالجین بگیر

فهرست مطالب

تاریخچه شهر لالجین

لالجین دو بار از زمانی که به یک شهر تبدیل گشته، ویران شده است. یکی از آن ویرانی ها در حمله مغول ها بوده و دیگری زمانی که افغان ها به رهبری محمود افغان در زمان صفویان به شهرهایی از کشور حمله کردند. علاوه بر آن حمله ای نیز در زمان خوارزمشاه و مردآویج نیز حمله هایی نه به شدیدی دو مورد اول به این شهر داشته است.

استان همدان منطقه ای سرد سیر است بنابراین در سفر به لالجین به یاد داشته باشید که این شهر منطقه ای سرد سیر است که میانگین دمای سالانه آن بین پنج تا ده درجه بالای سفر است. گرمترین دمای این شهر در تیر ماه حدود ۲۴ درجه سانتی گراد است و زمستان های سرد آن تا پنج درجه زیر صفر سرما دارد.

شهر سفال خاورمیانه در شمال استان همدان که در فاصله ی 19 کیلومتری شهر همدان قرار دارد. لالجین یکی از شهرهای شهرستان بهار در استان همدان بوده، به عنوان مرکز تولید سفال خاورمیانه شناخته شده‌است. هشتاددرصد از جمعیت شهر لالجین به پیشهٔ سفالگری، سرامیک‌کاری و شغلهای وابسته همچون نقاشی سفالینه‌ها، بسته‌بندی، خرید و فروش محصولات سفالین … اشتغال دارند.

پیشینه سکونت در این منطقه به حدود سده پنجم هجری می رسد. از میان تمام صادرکنندگان سفال، شهر لالجین مهمترین مرکز در کشور است که برای مدتی است که این صنعت را در خود جای داده است.

شهر لالجین حدود 1000 سال
سفال لالجین حدود 800 سال قدمت دارد.

گزارشی از یکی از کارگاهای سفال شهر لالجین به گزارش خبرگزاری صداوسیما:

گویش اهالی لالجین

ساکنان لالجین به لهجه‌ای خاص از زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند که نسبتاً با گویش مردم آذربایجان متفاوت بوده و از نظر لحن تکلم به زبان ترکی شمال استان همدان و استان زنجان شبیه است.چهار دانگ از کل زمین‌های لالجین متعلق به خان لالجین (غلامعلی خزایی) بوده و دو دانگ دیگر آن نیز به نصرت‌الملک علی‌خان پسر رستم‌خان قراگزلو تعلق داشته‌است.

کشاورزی مردم لالجین

اغلب ساکنان شهر لالجین به کشت انگور یاقوتی،گندم و جو، چغندر لبویی، سیب‌زمینی مشغول هستند. پیش‌تر آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی شهر از طریق چشمه‌ها، رودخانه‌ها و آب های زیرزمینی صورت می‌گرفته که هنوز هم بعصی از حفره های زیرزمینی تاریخی مربوط به دورهٔ صفویه در شمال و شمال غرب شهر دیده می‌شوند.

آثارتاریخی شهر لالجین

از آثار تاریخی لالجین می‌توان به مسجد جامع مهاجران اشاره کرد که این مسجد در بخش لالجین و بافت قدیمی شهر مهاجران واقع و قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد و دارای ستون‌های متعدد سنگ، سقف گنبدی شکل و دارای حیاطی بزرگ است.

وجه تسمیه

برخی از محققان می گویند: نام کنونی (لاله جین) نام قدیمی شهر لالجین است، لاله جین که نام پرنده‌ای شکاری و اسم یکی از قبیله‌های ترک بوده‌است. از همین روی به احتمال زیاد در گذشته قبیلهٔ مذکور این منطقه را برای سکونت برگزیده و ساکن آن شده‌است.

به همین جهت شهر لالجین به این نام مشهور گشته و به‌عنوان سرزمین ترکان لاله جین شناخته شده‌است. شهری به نام لاچین در جمهوری آذربایجان وجود داشته که اکنون در نواحی تحت کنترل ارمنستان قرار دارد. به اعتقاد گروهی دیگر از محققان، واژهٔ لاله‌جین (لالجین) از دو بخش «لاله» و «جین» تشکیل یافته‌است. جین پسوند مکان برای برخی از شهرها و روستاهای استان همدان نظیر توی‌جین، دیوجین، فارس‌جین، گنده‌جین و وفرجین است؛ برهمین اساس، لاله‌جین (لالجین) به معنای آبادی لاله است.

اعتقاد اهلی شهر

سفال لالجین

به اعتقاد برخی از اهالی شهر، لشکر چنگیزخان مغول به هنگام گذر از همدان وارد لالجین شده و گروهی از اهالی این شهر را به چین فرستاده تا از هنرمندان آن سرزمین سفالگری را بیاموزند. این افراد پس از آموختن سفالگری به لالجین برگشته‌اند و از همین روی این روستا «لاله‌چین» نام گرفته‌است. اما «لاله‌جین» تحریر و تلفظ فارسی نام این شهر بوده و نام صحیح آن به شکل ترکی آذری یعنی «لَلین» یا «لالون» است.

اهالی لالجین نام شهر خویش را «لَلین» تلفظ می‌کنند؛ اما مردم غیربومی به ویژه اهالی بهار نام این شهر را از دوران کهن به صورت «لالون» تلفظ کرده‌اند. در اصل هر دو اصطلاح «للین» و «لالون» گویش یک کلمه با دو لهجهٔ متفاوت است.

آب و هوا شهر لالجین

شهر لالجین ایستگاه مستقل هواشناسی ندارد و تنها ایستگاه همواشناسی و باران سنجی ایستگاه‌های هواشناسی همدان و بهار هستند که فاصله ای چندانی از لحاظ فاصله و ارتفاع باهم ندارند، میانگین دمای سالانهٔ منطقه 11٫۵ درجهٔ سانتی‌گراد بالای صفر است که میانگین بیش‌ترین دمای سالانه مربوط به تیرماه با 26 درجهٔ سانتی‌گراد بالای صفر و میانگین کم‌ترین دمای سالانه مربوط به دی‌ماه با 3 درجهٔ سانتی‌گراد زیر صفر است. میانگین روزهای یخبندان منطقه نیز سه ماه بوده که از دی ما آغاز شده و تا اواخر اسفند ادامه می‌یابد.

انتخاب شهر لالجین به‌عنوان شهر جهانی سفال

لالجین به شهر سفال دنبا معروف است این شهر با بیش از 1000 واحد تولید سفال و میناکاری و نقاشی سفالینه‌ها، بسته‌بندی، خرید و فروش محصولات سفالین در این شهر فعال است طوری که بیش از 70 درصد مردم این شهر در حوزه صنعت سفال و سرامیک اعم از تولید، تکمیل، فروش، صادرات و غیره فعال هستند.لالجین دارای پیشینه سفال‌سازی 700 الی یک هزار سال است که در حال حاضر سفال‌گری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رشته‌های صنایع‌دستی استان همدان شهرت جهانی دارد.

جهانی شدن شهر لالجین

در سال ۹۴ به کوشش مسولین وقت سازمان صنایع دستی، شهر لالجین برای احراز عنوان شهر جهانی سفال، در شورای جهانی صنایع دستی اعلام کاندیداتوری کرد که پس از حضور هیأتی از داوران از کشورهای مختلف در این شهر و ارزیابی کیفیت سفال ها، هنرمندان و قابلیت های این شهر، در سال ۹۵ عنوان «شهر جهانی سفال» را از طرف شورای جهانی صنایع دستی(تحت نظر یونسکو)، کسب نمود.

جهانی شدن لالجین باعث رفع تحریم ها و بازگشت دوباره ی این شهر به جایگاه خود در صادرات شد و کشورهایی مثل: بلژیک، هلند، دانمارک، انگلیس، آلمان، هلند، امارات، قطر و… شروع به همکاری مجدد با لالجین کردند.

لالجین شهر جهانی سفال

در راستای ارسال پرونده‌های این دو شهر (لالجین و مشهد) به شورای جهانی صنایع‌دستی، داوران این شورا اردیبهشت‌ماه سال 1395 از شهرهای مشهد و لالجین بازدید کردند و داوری خود را ارائه دادند و نتایج آن را برای کارشناسان عالی شورای جهانی صنایع‌دستی ارسال کردند.

پس از بررسی‌های نهایی و اعلام نظر رؤسای چهار منطقه اروپا، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و آفریقا، خوشبختانه طبق نامه‌ای از سوی غدا هیجاوی رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه و بر اساس اعلام رسمی دفتر رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی، مشهد به عنوان شهر جهانی سنگ‌های قیمتی و لالجین به عنوان شهر جهانی سفال انتخاب شد که این امر با تلاش‌های مسئولان، هنرمندان لالجینی و رسانه‌های استان محقق شد و این شهر به‌عنوان شهر جهانی سفال به ثبت سازمان جهانی یونسکو رسید.

زمانی که در خیابان‌ها و مناطق مختلف این شهر باستانی گام برمی‌دارید، زنان، مردان و کودکان بی‌شماری را می‌بینید که در حال خلق آثار هنری زیبا و ادامه دادن راه اجداد خود هستند البته تعجبی ندارد که اهالی این شهر سفالگری را پیشنه‌ خود قرار داده‌اند، چرا که لالجین به عنوان پایتخت سفالگری در جهان شهرت دارد.